Zabytki

Szkoła elementarna

Szkoła w Nowym Mieście Lubawskim ma bogatą i różnorodną historię, która sięga końca XIX wieku. Budynek szkoły został wzniesiony w latach 1897-1898 za sumę 41 000 marek, aby pomieścić dwie szkoły elementarne: katolicką i ewangelicką. Przez kolejne dziesięciolecia budynek przechodził wiele zmian i modernizacji. Ważnym momentem było uroczyste poświęcenie nowego gmachu 3 października 1937 roku, który odznaczał się architekturą w stylu pseudomodernistycznym. W marcu 1919 roku rozpoczęto tu naukę języka polskiego dla młodzieży pozaszkolnej, a w listopadzie 1928 roku oddano do użytku nową salę gimnastyczną. W ciągu lat szkoła nosiła różne nazwy, od “Volksschule zu Neumark Westpreussen” po “Publiczną Szkołę Powszechną”, a w 1999 roku przekształcono ją w Zespół Gimnazjum i Szkoły Podstawowej. Obecnie działa tutaj Szkoła Podstawowa nr 3 im. Filomatów Nowomiejskich.

Podczas burzliwego okresu międzywojennego i II wojny światowej szkoła pełniła kluczową rolę w edukacji młodzieży w Nowym Mieście Lubawskim. Na początku lat 30. XX wieku liczba uczniów znacznie wzrosła, co powodowało, że zajęcia kończyły się późnym popołudniem lub wieczorem. W tym czasie miało miejsce wiele symbolicznych wydarzeń, takich jak poświęcenie szkolnego sztandaru w 1931 roku. We wrześniu 1939 roku szkoła została zamknięta przez niemieckich okupantów, którzy założyli na jej miejscu “Volksschule”. Nauczycielka Genowefa Kulikowska została zamordowana, a polska społeczność zmagała się z trudnymi warunkami okupacji. Po wyzwoleniu, 13 lutego 1945 roku, wznowiono naukę w budynku gimnazjum, a od 28 marca tego samego roku zajęcia odbywały się już we własnym gmachu.

W ciągu kolejnych dekad szkoła przechodziła liczne modernizacje i reorganizacje, odpowiadając na potrzeby społeczności lokalnej. W latach 1964-1965 otwarto Szkołę Podstawową nr 2, co pozwoliło na rozładowanie liczby uczniów. W 1998 roku, z okazji 100-lecia istnienia szkoły, przed budynkiem głównym postawiono pamiątkowy głaz z cytatem “By czas nie zaćmił i niepamięć”, autorstwa Galla Anonima. W czerwcu 2013 roku szkoła otrzymała imię Filomatów Nowomiejskich, upamiętniając tym samym lokalnych działaczy oświatowych. Dziś Szkoła Podstawowa nr 3 kontynuuje tradycje edukacyjne, będąc ważnym ośrodkiem nauki i kultury w regionie.

Baszta Lubawska

jest jedną z dwóch zachowanych gotyckich baszt bramnych w mieście. Najważniejszym elementem systemu obronnego miasta była właśnie Baszta Lubawska. Pierwotnie miała ona bliźniaczą basztę, pomiędzy nimi była podwójna brama wjazdowa. Basztę południową niestety rozebrano. Na ścianie południowej Baszty Lubawskiej, na wysokości pierwszego piętra, znajduje się otwór (obecnie zamurowany) po starym wejściu na mury. Na ścianach północnej i południowej widać ślady dawnych murów obronnych. Od bramy, ponad podwójną fosą przerzucony był most zakończony dwiema okrągłymi basztami ze zwodzonym mostem pomiędzy nimi.

Cmentarz parafialny
przy ul. Grunwaldzkiej

Cmentarz parafialny w Nowym Mieście Lubawskim, zlokalizowany przy ulicy Grunwaldzkiej, został wytyczony w 1850 roku i od tego czasu pełni istotną rolę w historii miasta jako miejsce spoczynku wielu pokoleń jego mieszkańców. Zarządzany przez katolicką gminę kościelną, cmentarz zyskał formalny statut w 1921 roku, oparty na 136 paragrafach, co świadczy o dużym znaczeniu, jakie przywiązywano do jego funkcjonowania i porządku. W 1938 roku, w związku z regulacją ówczesnej ulicy Łąkowskiej (dzisiejsza Grunwaldzka), cofnięto mur cmentarny o około metr, co wpłynęło na jego obecny kształt i organizację przestrzenną.

Cmentarz jest szczególnie znany ze swojej bogatej kolekcji nagrobków, które posiadają znaczną wartość historyczną i artystyczną. Najstarsze z nich pochodzą z lat 1853-1880, a kolejne, równie cenne, z początku XX wieku. Na przestrzeni lat cmentarz stał się miejscem, gdzie spoczywają osoby zasłużone dla lokalnej społeczności, duchowni, działacze społeczni i mieszkańcy miasta, co dodatkowo podkreśla jego wyjątkowy charakter. W 1947 roku do terenu cmentarza włączono część nekropolii ewangelickiej, co wzbogaciło jego różnorodność i nadało mu jeszcze większe znaczenie jako miejsca pamięci wielu pokoleń.

Obecnie cmentarz parafialny wyróżnia się nie tylko zabytkowymi nagrobkami, ale także architekturą towarzyszącą, taką jak neoklasycystyczna kostnica z przylegającymi kaplicami grobowymi oraz piękna brama cmentarna, które są świadectwem minionych epok. To miejsce, mimo upływu lat, nadal zachowuje swój duchowy i historyczny charakter, będąc jednocześnie ważnym elementem krajobrazu kulturowego Nowego Miasta Lubawskiego.

 

Mury miejskie

Mury miejskie Nowego Miasta Lubawskiego, których budowę rozpoczęto w latach 30. XIV wieku, stanowią jeden z ważniejszych zabytków obronnych regionu. Usytuowane na zachodnim brzegu rzeki Drwęcy, mury miały na celu chronić miasto przed atakami wroga, a ich lokalizacja między zakolami rzeki dodatkowo wzmacniała obronność. Fortyfikacje te zostały wzniesione na planie nieregularnego pięcioboku, a ich fundamenty wykonano z kamieni polnych, podczas gdy wyższe partie zbudowano z cegieł. W obwód murów wkomponowano 21 prostokątnych baszt oraz kilka baszt cylindrycznych, co pozwalało na skuteczną obronę miasta przed najeźdźcami​.

Nowe Miasto Lubawskie posiadało trzy główne bramy miejskie: Bratiańską, Lubawską i Brodnicką, z których każda miała swoją unikalną architekturę. Brama Lubawska była najbardziej wyróżniająca się, posiadając dodatkowy barbakan – most przerzucony nad fosą, zakończony dwiema okrągłymi basztami. W XVII wieku, podczas wojen północnych, mury miejskie uległy znacznym zniszczeniom, a w XIX wieku część z nich została rozebrana, by zrobić miejsce pod budowę nowej ulicy. Obecnie mury zachowały się fragmentarycznie, widoczne są m.in. przy kościele, gdzie można podziwiać pozostałości gotyckich murów i basztę prostokątną​.

Obecnie istniejące fragmenty murów miejskich Nowego Miasta Lubawskiego, w tym gotyckie wieże bramne Brodnicka i Lubawska, stanowią cenny przykład średniowiecznej architektury obronnej. Mimo że wieża bramy Lubawskiej została częściowo zmodyfikowana w późniejszych okresach, nadal zachowuje wiele oryginalnych elementów, takich jak otwory strzelnicze i charakterystyczne wykusze. Zainteresowani historią tego miejsca mogą zobaczyć te pozostałości w południowej części miasta, co czyni je ważnym punktem turystycznym i historycznym w regionie.

Dawny kościół ewangelicki

Na nowomiejskim rynku, gdzie niegdyś stał ratusz, obecnie znajduje się budynek dawnego kościoła ewangelickiego, który po gruntownej rewitalizacji w 2021 roku funkcjonuje jako Kinoteatr Harmonia i Centrum Informacji Turystycznej. Ratusz, będący sercem administracyjnym miasta od XIV wieku, został zniszczony w 1806 roku. W jego miejsce gmina ewangelicka w latach 1824–1827 zbudowała prosty, jednonawowy kościół. Pierwotna świątynia, choć funkcjonalna, była stosunkowo skromna. W latach 1852–1861 dobudowano do niej drewnianą wieżę, która w latach 1908–1912 została zastąpiona metalową konstrukcją. Przed I wojną światową, w celu powiększenia przestrzeni, zdecydowano o zburzeniu tego kościoła i budowie nowej, bardziej okazałej świątyni. Nowy kościół, który w pełni oddano do użytku w grudniu 1912 roku, stanowił ważny element architektury sakralnej w regionie, jednak po II wojnie światowej, kiedy gmina ewangelicka przestała istnieć, budynek nie był użytkowany przez kilka lat.

W latach 1945-1947 z kościoła usunięto cenne elementy wyposażenia: posadzkę z płyt piaskowca przeniesiono do prezbiterium kościoła gotyckiego, ołtarz główny z krucyfiksem trafił do kościoła w Ząbrowie, a organy i ławki zostały przekazane do innych miejsc. Zniszczeniu uległy również cenne neobarokowe malowidła stropowe autorstwa Ernesta Feya, które podczas adaptacji budynku na potrzeby kina w latach 50-tych XX wieku zostały przykryte płytami pilśniowymi. Dopiero w ramach współczesnej renowacji, przeprowadzonej w 2021 roku, odkryto te wspaniałe dekoracje, które przedstawiają bogaty, ornamentalny kobierzec z motywami roślinnymi oraz cztery duże tonda z postaciami ewangelistów. Malowidła, o wymiarach 21,60 m na 11,15 m, są przykładem artystycznego kunsztu Fey’a i stanowią cenny element dziedzictwa architektonicznego.

Rewitalizacja budynku rozpoczęła się w 2019 roku i była częścią szerszego projektu odnowy przestrzeni miejskiej Nowego Miasta Lubawskiego. Celem było nie tylko przywrócenie historycznego charakteru budynku, ale także jego adaptacja do współczesnych potrzeb kulturalnych i informacyjnych. W ramach prac renowacyjnych zadbano o zachowanie i przywrócenie oryginalnych detali architektonicznych oraz wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technicznych. Dzięki starannemu podejściu do rewitalizacji udało się połączyć historyczny urok budynku z funkcjonalnością, co czyni Kinoteatr Harmonia jednym z najważniejszych miejsc kultury w regionie.

Kinoteatr Harmonia nie tylko pełni rolę miejsca seansów filmowych, ale również staje się centrum życia kulturalnego w Nowym Mieście Lubawskim. Dzięki elastycznemu wyposażeniu sali widowiskowej, obiekt jest w stanie pomieścić do 300 osób i jest idealnym miejscem na organizację koncertów, wystaw i innych wydarzeń kulturalnych. Centrum Informacji Turystycznej, znajdujące się w tym samym budynku, oferuje turystom i mieszkańcom kompleksowe informacje o regionie oraz jego atrakcjach. Obiekt stał się ważnym punktem na mapie kulturalnej i turystycznej miasta, przyczyniając się do jego rozwoju i promocji. Zachęcamy do odwiedzenia Kinoteatru Harmonia i odkrycia jego bogatej oferty kulturalnej oraz historycznej, ciesząc się jednocześnie unikalną atmosferą miejsca z głębokimi korzeniami historycznymi.

Baszta brodnicka

Baszta Brodnicka, znana także jako Baszta Kurzętnicka, jest jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków Nowego Miasta Lubawskiego. Zbudowana w stylu gotyckim, pełniła niegdyś funkcję obronną, strzegąc przejazdu przez miasto. Została wzniesiona w XIV wieku jako część średniowiecznych murów obronnych, mających chronić miasto przed zagrożeniami zewnętrznymi. Jej charakterystyczny czterospadowy dach i solidna kamienna konstrukcja podkreślają militarny charakter budowli, która była kluczowym elementem obronnym w systemie miejskim.

W XIX wieku baszta została przekształcona w archiwum miejskie, a w 1959 roku stała się siedzibą Muzeum Ziemi Lubawskiej. Muzeum to powstało z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, grupy pasjonatów historii i kultury regionu. Od 1962 roku, muzeum jest zarządzane przez władze miejskie. Jego bogate zbiory obejmują różnorodne eksponaty, które obrazują historię i codzienne życie mieszkańców regionu na przestrzeni wieków.

Wśród najciekawszych eksponatów znajdują się brązowa kadzielnica, starodawna malowana skrzynia, sprzęt tkacki z połowy XIX wieku oraz narzędzia rolnicze z XVIII wieku. Szczególne miejsce w zbiorach zajmuje model łodzi ratunkowej z 1911 roku, stworzony przez Jana Kowalskiego z Łaszewa, który był innowacyjnym rozwiązaniem dla ratowania załóg okrętów podwodnych. Model ten, opatentowany w Niemczech, prezentuje unikalne rozwiązania konstrukcyjne, które, choć nie znalazły szerokiego zastosowania, są świadectwem kreatywności i zaawansowanej technologii tamtych czasów.

Innym fascynującym eksponatem są drewniane organy z 1870 roku, wykonane przez lokalnego kowala Jana Kowalskiego, które są przykładem rzemiosła artystycznego tamtej epoki. Muzeum gromadzi również wiele przedmiotów codziennego użytku mieszkańców Nowego Miasta i okolic, takich jak narzędzia rolnicze, sprzęt gospodarczy i tekstylia, które ilustrują życie codzienne w XIX i XX wieku.

Oprócz ekspozycji stałych, muzeum organizuje różne wystawy czasowe i wydarzenia kulturalne, które przyciągają odwiedzających z całego regionu. Baszta Brodnicka, dzięki swojej wielowiekowej historii i bogatym zbiorom, stanowi ważne centrum kulturalne, które pielęgnuje dziedzictwo i tradycje Nowego Miasta Lubawskiego.

Kamienice i budynki

Zanurz się w historię Nowego Miasta Lubawskiego, odkrywając nasze zabytkowe kamienice i budynki, które łączą architektoniczne piękno z bogatą historią.

Budynek Urzędu Miejskiego

Nowy ratusz w Nowym Mieście Lubawskim został wybudowany w latach 1776-1777 na trzech działkach przy południowej pierzei rynku. Początkowo był w rękach prywatnych, a od 1854 roku należał do Zarządu miasta, a później do Powiatu Lubawskiego. Do 1975 roku mieściła się tu siedziba starostwa, a od tego czasu działa w nim Urząd Miejski. Po II wojnie światowej miastem zarządzali m.in. burmistrzowie Feliks Górski, Jan Grześkiewicz, Edmund Śmierniak, Konrad Graczyka, Jan Jeda, Witold Paweł Lendzion, Lidia Helena Grabowska, Alina Kopiczyńska, Józef Blank obecnie funkcję tę pełni Jacek Wolski.

Sala gimnastyczna
przy ulicy 3 Maja

Kamień węgielny pod budowę sali gimnastycznej wmurowano 1 maja 1889 roku, a oddano ją do użytku 28 sierpnia 1889 roku. Sala była prezentem od władz Nowego Miasta Lubawskiego dla Progimnazjum. Uroczystość przekazania miała miejsce 3 września 1890 roku. Była to jedna z największych budowli w mieście (19,95 m długości, 9,95 m szerokości, 5,45 m wysokości). Uczniowie ufundowali scenę, na której wystawiano przedstawienia. Na ceglanej podłodze przy drzwiach wypalono litery F, symbolizujące cechy fizyczne i moralne: świeżość, skromność, wesołość i wolność. Sala służyła także jako miejsce pisemnych matur przez wiele lat.

Zabudowa ulicy 3 Maja

Obecna ulica 3 Maja była w przeszłości jedną z ulic głównych i skupiała większość sklepów w mieście. Znajdowało się przy niej także Gimnazjum im. Biskupa Władysława Bandurskiego (obecnie Zespół Szkół im. C. K. Norwida). Część ulicy za Bramą Lubawską nazywano Promenadą. Do 1912 roku mieściła się tu siedziba sądu oraz więzienie. W przeszłości ulica nosiła nazwy: Bratianestrasse, Loebauer Strasse, „Zazdrość” Strasse, Promenade, Hauptstrasse, Jana III Sobieskiego, Kościuszki oraz 1 Maja.

Budynek Sądu i Prokuratury

Budynek przy ul. Grunwaldzkiej 28 pochodzi z pierwszego dziesięciolecia XX wieku. W dekoracji fasady wykorzystane zostały elementy z repertuaru form klasycznych, gmach jest przykładem reprezentacyjnej architektury urzędowej. Od 1912 roku jest siedzibą sądu (dziś Sąd Rejonowy i Prokuratura) w Nowym Mieście Lubawskim. W latach 1908-1921 był własnością państwa pruskiego, w okresie 1921-1941 przeszedł na własność Skarbu Państwa Polskiego, zaś w latach 1941-1945 właścicielem była III Rzesza Niemiecka. Od 1945 roku budynek na powrót jest własnością polskiego Skarbu Państwa. Aktualnie w budynku funkcjonuje Prokuratura oraz Sąd Rejonowy.

Sala gimnastyczna przy ulicy Działyńskich

W miejscu dzisiejszej sali gimnastycznej do 1910 roku stała stodoła otoczona ogrodem. Salę oddano do użytku 11 listopada 1928 roku, z okazji Dziesięciolecia Niepodległości Polski. Była największym obiektem tego typu w Nowym Mieście Lubawskim. W czasie okupacji przekształcono ją na salę kinowo-teatralną, a po 1945 roku działało tam kino „Bajka”, potem „Warszawa”. W 1947 roku odbywały się tu pokazowe procesy sądów wojskowych, często kończące się karą śmierci. Sala wróciła do szkoły w 1958 roku.

Przychodnia Zdrowia przy ulicy Grunwaldzkiej

Budynek przy ul. Grunwaldzkiej 4 powstał w XIX wieku. Do 1864 roku był własnością Johanna i Franciszki Paniewiczów. Potem właścicielem domu został murarz Wilhelm Schubring (1864-1913), zaś od 1913 roku w posiadanie budynku wszedł Artur Schubring, który wraz z małżonką Martą był jego właścicielem do roku 1937. Od śmierci męża Marta Schubring mieszkała w tym domu jeszcze po II wojnie, aż do swej śmierci w roku 1966. Po roku 1945 roku mieściła się tu Przychodnia Zdrowia. Po śmierci Marty Schubring budynek przeszedł na własność Skarbu Państwa, obecnie pełni funkcje mieszkalno-usługowe.

Kamienica przy
ulicy Kościelnej 1

Kamienica przy ulicy Kościelnej 1 powstała w 1897 roku, w okresie rozbudowy miasta. Budynek jest dwukondygnacyjny, podzielony gzymsami na trzy poziomy, z witryną sklepową na parterze i prostokątnymi oknami na wyższych kondygnacjach. Środkowe okno na drugim piętrze pełni funkcję drzwi balkonowych, prowadzących na balkon z kutą balustradą. Kamienica ma klasycystyczne detale, w tym okienne obramowania i profilowany gzyms koronujący. Przez pewien czas mieściła redakcję „Gazety Nowomiejskiej”

Kamienica przy ulicy
19-go Stycznia 5

Kamienica przy ul. 19-go Stycznia 5, znajdująca się na narożnej parceli, powstała prawdopodobnie w XIV wieku i była wielokrotnie przebudowywana. Zbudowana na planie prostokąta, ma dwa pomieszczenia sklepowe oddzielone sienią ze schodami prowadzącymi na poddasze. Elementy budynku, takie jak schodkowy szczyt czy fragmenty murów, mogą pochodzić z czasów gotyckich, choć zostały zniekształcone przez późniejsze przebudowy w XIX wieku. Wśród właścicieli kamienicy byli m.in. Kacper Olszewski, Beniamin Stadie, Leopold Kavesker, Jonas Henschke, Ephraim Friedmann i Władysław Górski.

Kamienica przy ulicy
Rynek 2

Kamienica przy ul. Rynek 2 wielokrotnie zmieniała właścicieli – od Gottlieba Kellera w 1816 roku, przez Johanna Rohde, aptekarza Carla Freytaga, aż po księgarza Carla Koepke, który posiadał ją do 1921 roku. Działało tu niemieckie przedsiębiorstwo „Drwęca – Drukarnia i Księgarnia”, wydające m.in. gazetę Neumarker Zeitung.

W 1921 roku kamienicę nabyły Banki Ludowe z Lubawy i Nowego Miasta Lubawskiego, kontynuując wydawanie gazety „Drwęca” do 1939 roku. W 1938 roku budynek przejęło przedsiębiorstwo “Drwęca – Drukarnia i Księgarnia”. W 1974 roku przekazano go Skarbowi Państwa, a obecnie jest własnością prywatną.

Nowomiejski belweder

Godny uwagi jest budynek przy ul. Jagiellońskiej 9, zbudowany w stylu eklektycznym, łączącym w sobie elementy form klasycznych. Dwupiętrowy dom wzniesiono na początku XX wieku, jego cechą charakterystyczną są flankujące bryłę wysunięte ryzality. W latach 1900-1919 właścicielem budynku był Wilhelm Bauer, później Otille Kurlikowska (1919-1930), a od 1930 roku obiekt stał się własnością Inowrocławskiej Fabryki Mebli. Współcześnie budynek został zaadaptowany na mieszkania komunalne. Ulica Jagiellońska, nosząca tę nazwę od 1920 roku, w przeszłości nazywała się: Kauerniker Strasse, Kauernik Chaussee.

Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 9

Kamienica przy ul. Kazimierza Wielkiego 9, pochodząca z początku XX wieku, powstała w okresie rozbudowy miasta w latach 1895–1905. Budynek ma kształt litery L i składa się z trzech kondygnacji, z dodatkową ścianką kolankową od strony podwórza oraz trójkątną facjatką nad pseudoryzalitem na osi fasady. Charakterystycznym elementem fasady są cztery filary, które dzielą ją na trzy części, a gzymsy międzykondygnacyjne tworzą wizualne podziały na dwa poziomy.

Na parterze znajdują się dwie witryny sklepowe, z cofniętymi otworami drzwiowymi, które nadają budynkowi przestrzenności. Druga i trzecia kondygnacja posiadają wnęki balkonowe z niewielkimi balkonami ozdobionymi kutymi balustradami, a całość jest zamknięta łukiem odcinkowym, dodając elegancji architekturze.

Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 2

Pod numerem 2 przy ulicy Kazimierza Wielkiego usytuowana jest kamienica z 1899 roku. Budynek został założony na rzucie wydłużonego prostokąta. Jest to budynek dwukondygnacyjny ze ścianką kolankową i trójkondygnacyjnymi pseudoryzalitami bocznymi zwieńczone trójkątnymi szczytami. Elewacja podzielona gzymsami na trzy poziomy, a przyziemie dodatkowo oddzielone od wyższych kondygnacji boniowaniem lica, czyli dekoracyjne opracowanie krawędzi w postaci muru. W przyziemiu widoczne witryny sklepowe, w drugiej kondygnacji w osi drugiej i szóstej balkony z kutą balustradą. Cała elewacja zwieńczona profilowanym gzymsem koronującym. Kamienica powstała w okresie 1895-1905.

Kamienica przy
ulicy Daszyńskiego 6

Na skrzyżowaniu ulic Daszyńskiego i 3-go Maja znajduje się kamienica zbudowana około 1335–XV wieku. Choć obecnie silnie przebudowana i zniszczona, zachowała wyjątkowy charakter architektoniczny. Budynek, wzniesiony na planie prostokąta, był wielokrotnie remontowany. Wewnątrz dzielił się na część warsztatowo-handlową i mieszkalną, z sienią oddzielającą te strefy – typowe rozwiązanie dla budynków narożnych średniowiecza, umożliwiające niezależne wejście.

W XIX wieku dodano parapety, trójkątne zwieńczenie oraz nadbudowano ściankę kolankową z półkolistymi świetlikami. Na koniec XIX wieku przedłużono budynek i dobudowano piętrową oficynę. Wśród właścicieli kamienicy byli Johann Neumann (1844–1854), piekarz Jakob Schweig (1854–1855), Zuzanna i Izaak Sommerfeldt (1855–1859), Johan Kadłubowski (1869–1875), siodlarz Adam Żentarski (1875–1900), kupiec Johann Neg (1900–1904), Ludwig Schmidt (1904–1922), urzędnik kolejowy Bolesław Stryjowski (1922–1924) oraz Marianna Iwaszkiewicz do 1924 roku.

Kamienica przy
ulicy Kościelnej 2

Naprzeciw nowomiejskiej Bazyliki znajduje się kamienica, która wybudowana została w roku 1897 rok. Pierwotnie pełniła funkcję mieszkalną oraz usługową. Pierwszy właściciel prowadził na parterze zakład fotograficzny, a w oficynie posiadał pracownię fotograficzną

Kamienica przy
ulicy Norwida 3

Kamienica przy ul. Norwida 3 pochodzi z około 1335 roku. Znajduje się na skrajnej parceli, a jej budowa i przebudowy sięgają XIV wieku. Zbudowana na planie prostokąta, wewnątrz dzieli się na część warsztatowo-handlową oraz mieszkalną, oddzieloną sienią – typowe dla średniowiecznych budynków narożnych, umożliwiające osobne wejście.

Chociaż budynek przeszedł liczne przebudowy w XIX wieku, może nadal skrywać fragmenty gotyckich murów. Wtedy dodano parapety, szerokie trójkątne zwieńczenie i profilowany świetlik. Budynek jest podpiwniczony, 1,5-kondygnacyjny, z dwuspadowym dachem i małym okienkiem w zwieńczeniu.

Willa przy
ul. Działyńskich 6

Willa przy ul. Działyńskich 6 pochodzi z przełomu XIX i XX wieku i jest znakomitym przykładem rozwoju przedmiejskiego miasta. W okresie 1895–1905, kiedy obszar administracyjny miasta znacznie się powiększył, zabudowa przedmiejska, w tym okolice ul. Działyńskich, zaczęła przybierać charakter niskiej i luźnej zabudowy. Willa została wzniesiona w tym czasie na miejscu wcześniejszej zabudowy i stanowi część architektonicznego dziedzictwa tej epoki.

Willa zachowała swój pierwotny charakter z niewielkimi zmianami, będąc przykładem eleganckiej architektury z końca XIX wieku, mimo że w tym okresie liczba domów mieszkalnych w mieście wzrosła do 315. Warto podkreślić, że budynek przetrwał do dziś w niemal niezmienionej formie, co świadczy o jego solidności i wartości historycznej.

Odkryj wszystko, co nasze miasto ma do zaoferowania, i ciesz się niezapomnianymi chwilami na Mazurach.

Kontakt

Lokalizacja