Nowomiejską świątynię – jako kościół pod wezwaniem św. Tomasza Apostoła – wymieniono po raz pierwszy w roku 1647. Kościół został podniesiony do rangi Bazyliki Mniejszej w 1971 roku. Od dnia 25 marca 2012 roku świątynia nosi godność Kolegiaty. Wnętrze bazyliki zdobi kilkanaście ołtarzy z XVII i XVIII wieku. Późnorenesansowe ołtarze św. Mikołaja oraz Trójcy Świętej ufundowali Paweł Działyński i jego żona Jadwiga na początku XVII wieku. Inne ołtarze (św. Walentego, św. Tomasza, św. Józefa, Ostatniej Wieczerzy) to fundacje ks. J. Ewertowskiego z I ćwierci XVIII wieku. Niektóre z nich są wotami dziękczynnymi za ustanie dżumy w mieście i okolicy Nowego Miasta. Łącznie na wszystkich ołtarzach nowomiejskiej bazyliki znajduje się ponad 40 figur świętych.
